Beste Jur,
Een mooie analyse geef je van het oerpersonage dat in verschillende romans van Ali Smith de hoofdrol speelt: de vroegwijze, geestige, avontuurlijk ingestelde ‘Ali(ce)’. Het luistert inderdaad nauw, zo’n Alice-meets-Salingers-Glass-Family-type, en ik geloof je meteen als je constateert dat Smith haar hoge niveau niet iedere keer haalt. De kracht van boeken als How to be both en There but for the is juist dat ze géén manifesto zijn, en niet pedant.
Boy meets girl heb ik niet gelezen, en aangezien jouw enthousiasme erover gematigd is, en nu Smiths oeuvre aan de voorzijde zo snel uitdijt, zal dat er voorlopig ook wel niet van komen. Wel geslaagd (zij het op een treetje lager dan How to be both en There but for the) vond ik Hotel World, haar tweede roman uit 2001. Daarin werkt Ali(ce)-hoofdpersoon Sara in een hotel en valt, al dan niet opzettelijk, in een liftkoker. Die val heeft wel wat weg van de manier waarop Francesco del Cossa in How to be both terug het leven in wordt gekatapulteerd, met het belangrijke verschil dat Sara sterft. Vanuit diverse perspectieven zijn we getuige van haar val en van de effecten daarvan – op haar familie, maar bijvoorbeeld ook op een dakloze vrouw die vaak voor het hotel zit.
De vraag die je opwerpt over How to be both – in hoeverre beïnvloedt de versie die je in handen krijgt je leeservaring? – is boeiend. Het is natuurlijk een truc, om de twee delen allebei ‘One’ te noemen en dan twee varianten van je boek op de markt te brengen. Waarschijnlijk wil Smith de gelijkwaardigheid van de delen benadrukken en verklappen dat je geen conventionele afwikkeling van een plot hoeft te verwachten. Het losbladige ‘Livre’ van Mallarmé, het analoge prototype van een door hyperlinks verbonden netwerk, is ook niet ver weg.
Maar hoe boeiend ook, het is een discussie die wij niet zullen kunnen voeren. Grappig genoeg begint mijn exemplaar van de roman, anders dan jij je herinnert, óók met het deel over George. We hebben dus hetzelfde boek gelezen – behalve dat je nooit hetzelfde boek leest, maar dat is een ander verhaal.
No Comments