Browsing Category

Vertalen

Italiano, Poëzie, Vertalen

Gekke zonnebloem

10 juli 2020

Beste Joep,

Ooit, ergens in het eerste decennium van deze eeuw, in een vervallen huis op een Calabrische klif, vatten we het (on-)zalige idee op om de 57 gedichten van Ossi di seppia van Eugenio Montale te gaan vertalen in het Nederlands. Het begon allemaal bij die gekke zonnebloem:

Portami il girasole ch’io lo trapianti
nel mio terreno bruciato dal salino,
e mostri tutto il giorno agli azzurri specchianti
del cielo l’ansietà del suo volto giallino.

Tendono alla chiarità le cose oscure,
si esauriscono i corpi in un fluire
di tinte: queste in musiche. Svanire
è dunque la ventura delle venture.

Portami tu la pianta che conduce
dove sorgono bionde trasparenze
e vapora la vita quale essenza;
portami il girasole impazzito di luce.

In 2025 is het 100 jaar geleden dat deze zonnebloem het licht zag (pun intended) en Montale als een komeet aan het firmament van grote moderne dichters verscheen (een halve eeuw later won hij de Nobelprijs). ‘Montales poëzie heeft een zorgvuldig bewaakte reputatie van onvertaalbaarheid,’ schreef Marko Fondse na de dood van de dichter in 1981. Wij hebben die vermeende onvertaalbaarheid nu onder de loep genomen in ons essay in Filter (‘Een vogel opzetten en laten zingen‘) en komen met de conclusie dat Montale vertaalbaar is, gegeven onze eigen conceptualisatie van vertaalbaarheid uiteraard. Zou het niet goed zijn als we in 2025 onze eigen vertalingen na al die jaren het nest uit laten vliegen?

Duitsch, Poëzie, Vertalen

Magisch beginnetje

18 mei 2019

Beste Joep,

Of ik de schrijver Hermann Hesse kende?

Ze keek me aan met grote, verwachtingsvolle ogen. Ik keek terug in de tijd. Toen ik nog tien jaar jonger was dan zij, las ik Siddhartha, maar ook Kim van Kipling, en de queeste van de brahmanenzoon en het Ierse weeskind zijn voor mij één geworden. Ze sprak met een zwaar Duits accent.

“Jazeker,” zei ik.

Continue Reading…
Americana, Poëzie, Vertalen

De twee gezichten van Delmore Schwartz

27 maart 2019

Beste Joep,

Toen ik vanochtend de vuilnis buiten zette, moest ik denken aan Delmore Schwartz. En aan het kamermeisje van het Columbia Hotel, kakelvers ontsproten aan jouw fantasie. Ik zie haar in de vroege morgen aankloppen op de hotelkamerdeur van de eens beroemde dichter. Eén keer, nog een keer. Ze doet voorzichtig open en steekt haar hoofd om de hoek van de deur en … treft een leeg bed aan. Waar zou mijnheer Schwartz zijn?

Continue Reading…
Ansichtkaarten, Duitsch, Oostblok, Vertalen

De Schulz-Mann-correspondentie

12 december 2018
Wide a 739 logo
tekening van Bruno Schulz

Hooggeëerde, zeer gewaardeerde, beste dr. Jur!

Deze ansichtkaart stuur ik je vanaf de oever van de Rijn, die op de plek waar ik me bevind ons land binnenstroomt. Ik ben hier, zoals je weet, drie dagen geleden neergestreken, met mijn bescheiden uittreksel uit de wereldbibliotheek en mijn geliefden. Ik kijk uit op de dijk. Daarachter de rivier, erboven de hemel. Het is koud en nat en schitterend. Op naar de lente.

Continue Reading…
Hedendaagsche Letterkunde, Hispanisch, Vertalen

De moeilijkheid van het bescheiden mysterie

5 oktober 2018

Beste Jur,

Het was een gedenkwaardige avond bij boekhandel Broekhuis in Enschede, dat zul je met me eens zijn. De baarlijke nonsens was niet van de lucht. Omdat er ook mensen zijn die er niet bij waren, memoreer ik hier even dat wij onder meer hebben gesproken over onze vertaling van ‘Jabberwocky’, het beroemde nonsensgedicht van Lewis Carroll. Over vertalen kun je, behalve een boel onzinnige dingen, ook veel zinnigs te berde brengen. Wie een andere taal spreekt, leeft in een andere wereld, wisten filosofen als W.V.O. Quine en Donald Davidson al, maar dat terzijde. Continue Reading…

Americana, Hedendaagsche Letterkunde, Vertalen

Gorzen, Fraters en Franzen

2 juli 2018

 

Beste Joep,

De bekendste vogelaar van de VS is niet bekend van het vogelen. Ik zag een bijdrage van Channel 4 over miljoenen trekvogels die in landen als Frankrijk en Cyprus gruwelijk aan hun eind komen op met lijm ingesmeerde takken (ik moet als ik dat zie altijd denken aan “De Griezels” van Roald Dahl). Daarin riep een man met een bril de EU op zijn eigen wetten te handhaven. Hij zat op een bankje ergens in Engeland. Hij was er stil van. Ineens zei hij: “We are hearing a chiffchaff.” Daarna was hij weer stil en vervolgde toen: “I think actually two chiffchaffs.” Een man naar mijn hart. Kom er maar eens om. Iemand die nog een tjif en een tjaf van elkaar kan onderscheiden.  Continue Reading…

Duitsch, Hedendaagsche Letterkunde, Português, Vertalen

Hellebaarden

25 februari 2018

Beste Jur,

Federer heeft het toernooi in Rotterdam inmiddels op zijn naam geschreven en op een voorheen leeg plekje in mijn hoofd is de snaar ‘Zwitserse literatuur’ gespannen, die nu regelmatig wordt aangeslagen. Wat zit het leven toch vol verrassingen! Zo ontdekte ik dat de librettist van Stravinsky’s iconische muziektheaterstuk L’histoire du soldat uit 1918, Charles-Ferdinand Ramuz, behalve een voetnoot in de muziekgeschiedenis ook een Zwitser is. Van enig formaat bovendien: een grote Continue Reading…

Aankondiging, Ansichtkaarten, Britannia, Categorisch uitgesloten, Klassiekers, Vertalen

De wederkomst van de dodo

11 januari 2018

Beste Jur,

“All have won and all must have prices,” said the Dodo.

Morgen is het zover: dan slingeren we het nieuwe tijdschrift dodo/nododo de wereld in! En onze vertaling van Lewis Carrolls nonsensgedicht Jabberwocky, niet te vergeten. Dit alles tijdens het symposium van het Lewis Carroll Genootschap in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Ik vertel je natuurlijk niets nieuws – we hebben het over weinig anders gehad, de afgelopen maanden, in de analoge wereld – maar mijn vrolijk borbelende anticipatie zoekt een uitweg. Ik heb het evenement ook aangekondigd op Tzum.

Continue Reading…