Ruikdame en voelgedicht

Beste Joep, 

Vorig jaar mocht ik optreden op Skilling the Senses, een symposium in Utrecht met bijzondere aandacht voor maken en gewaarworden. De line-up bleek losjes geënt te zijn op de verschillende klassieke zintuigen. Ik was zien. Eigenlijk kijken. Er was een ruikdame en een voeldame. En een hoorman, of iets in die richting. Proeven kwam de volgende dag. 

De ruikdame liet ons ruiken, uiteraard. Olibanum! Ze lokte ons naar de wereld van Duizend-en-een nacht en van het Hooglied:

Mijn geliefde is mij een bundeltje mirre,

rustend tussen mijn borsten

Ik stond op om mijn geliefde open te doen,

mijn handen dropen van de mirre,

mijn vingers van vloeiende mirre

op de greep van de grendel

Zijn wangen zijn als balsembedden,

perken van kruiden,

zijn lippen zijn leliën,

druipend van vloeiende mirre.

[ Als het goed is ga jij in nu – in dit register – als volgt verder ]:

Mijn vreugde staat gelijk aan

twaalf Ethiopische geiten, stil in het ochtendlicht.

O Heer, Gij zijt zoutplaten en koperen gietelingen,

groots als rijpe gerst die wuift in de machtige wind.

Haar borsten zijn zes witte ossen beladen met rollen

langvezelig Egyptisch katoen. Mijn liefde is honderd

kruiken honing. Scheepsladingen thuya zijn wat

mijn lichaam tegen jouw lichaam wil zeggen.

Het lijkt alweer zo lang geleden, maar ik wilde je de prachtige gedichten van Jack Gilbert in herinnering brengen. Vorig jaar betaalden we dik voor de vertaalrechten om slechts vier gedichten van Gilbert te kunnen publiceren in Terras. We moeten nog steeds op zoek naar een uitgever die handiger is in het contact met de reus Knopf dan wij zijn, en ons helpt Gilbert echt te ontsluiten voor het Nederlandse taalgebied.

Maar de ruikdame liet ons niet alleen ruiken. Ze liet ons ook voelen. Ze had zelf het tactiele vers Sudan Parigi (Marinetti, 1920) exact nageknutseld en meegenomen, en liet deze door de zaal gaan tot we allemaal hetzelfde vachtje hadden geaaid.

’s Avonds kwam ik thuis en toen – dit is echt waar – kwam mijn oudste dochter op mij af en zei, ‘Kijk papa. Voel eens papa, dit heb ik vandaag gemaakt!’: