Ha Jur,
Zomer! De zomer loopt al op z’n eind, de hittegolf is voorbij, maar ik denk vooral aan Summer, waarmee Ali Smith onlangs haar seizoenenkwartet heeft voltooid. De cyclus is een triomf van inventiviteit en verbeelding, in haar gepatenteerde tovertaal, tegen het decor van de actualiteit. Vier romans in vijf jaar – en wat voor romans!
Continue Reading…Beste Jur,
Onze Eeuw van boeken leek al na twee jaartallen te stagneren, door mijn toedoen, terwijl ik het spelletje nota bene zelf in gang heb gezet. Niet de boeken zorgden voor vertraging, maar de dobbelstenen. Leg ik straks uit. Eerst mijn boek voor het jaartal dat je me afgelopen september hebt aangereikt, 1934.
Beste Jur,
Ha, een lijstje! Wat een goed idee. En wat heerlijk om deze verkiezingswoensdag behalve op een lokale politicus ook op Ali Smith te kunnen stemmen. Hieronder de lijst die ik vandaag duw:
1. There but for the (daarover zijn we het dus eens)
2. How to be both (idem – mijn lijstje zal toch geen replica worden? great minds etc.? Nee hoor!)
Continue Reading…
Beste Jur,
Afgelopen weekend hoorde ik in het Concertgebouw de wereldpremière van een nieuw dubbelconcert van Pascal Dusapin. Goeie componist, die Dusapin. Ook de naam van zijn stuk prikkelde mijn nieuwsgierigheid, omdat hij de opvallende titel geleend had van een modernistische Ierse roman: At Swim-Two-Birds van Flann O’Brien uit 1939.
Dat boek bestaat uit maar één hoofdstuk (lachen!) en heeft meerdere beginnen en Continue Reading…
Beste Jur,
Romans zijn er in allerlei maten en vooral in allerlei vormen. Je hebt monologen (João Guimarães Rosa’s weergaloze Diepe wildernis: de wegen), dialogen (Plato) en kakofonische veelspraken (de boeken van Antonio Lobo Antunes). Jennifer Egan gebruikte in A visit from the goon squad Powerpoint. James Joyce schreef het een-na-laatste hoofdstuk van Ulysses in de vorm van een catechismus (hier een leuk artikel over dat hoofdstuk). Zou je ook een roman kunnen schrijven in de vorm van een Cito-toets?
Beste Jur,
Weet je nog, het moment waarop we ontdekten dat de schrijver Raymond Carver iemand anders was? Niet dat Carver een pseudoniem gebruikte, eerder het omgekeerde: in de vorm waarin wij ze bewonderden had hij zijn verhalen nooit geschreven. Waar hebben we het eigenlijk over als we het hebben over Carver?
In 2009 verscheen onder de titel Beginners de oerversie van Carvers klassieke bundel What we talk about when we talk about love (1981), het ongeredigeerde manuscript, en overal vielen monden open. De uitgebeende, elliptische, Continue Reading…
Beste Jur,
In de Ardennen, in een huisje zonder internet, dacht ik aan een oude mijnwerker die met zijn zwarte longen en zijn kapotte rug ronddwaalt tussen de afgegraven Silezische heuvels waar hij, diep onder de grond, zijn leven heeft doorgebracht. “De laatste jaren heb je een onmenselijke hoeveelheid tabak opgerookt,” denkt hij. “Maar het is nog steeds niet genoeg, de lucht is nog steeds te schoon.” Die mijnwerker is een passant in het tijdloze moderne Tsjechië dat Marek Šindelka (1984) oproept in Anna in kaart gebracht. Het mooie van die roman is dat Anna in het geheel niet in kaart Continue Reading…
Beste Jur,
Sommige boeken schijnen er altijd geweest te zijn. Ze staan in je kast, je kunt je niet herinneren dat ze er ooit niet waren, ze vormen de zuilengalerij waartussen je de nieuwe aanwinsten een plekje geeft. Underworld is zo’n boek. Ook al verscheen het pas 1997 – rijkelijk laat voor de eeuwigheid. En ook al weet ik precies waar en wanneer ik het heb aangeschaft, want dat noteer ik plichtsgetrouw op de Franse pagina: 30 maart 2010 in Amsterdam. Zesenhalf jaar geleden pas, maar het voelt als altijd.
Underworld, het magnum opus van Don DeLillo, is gezegend of vervloekt met die Continue Reading…
Beste Jur,
Herlezen is het echte lezen, vond Nabokov; pas als je het parcours hebt verkend, niet meer wordt afgeleid door de kuilen en kraters van je eigen onwetendheid, kun je de rit werkelijk op waarde schatten. Stijl, details, compositie. Verdraagt het boek die intense aandacht niet? Dan is het waarschijnlijk rommel. (Zoals Thomas Mann en Dostojevski.)
Nabokov, die zijn studenten tentamineerde op patronen in de gordijnstof van de vertrekken van romanprotagonisten, was streng in de leer. Maar hij heeft wel een punt. Ik herinner me nog goed hoe ik, nadat ik de huwelijksroman Light years van James Salter voor de eerste keer had gelezen, onmiddellijk terugbladerde en ademloos opnieuw begon; het boek werd er alleen maar beter van, en dat wordt het nog iedere keer: wat een wonder.
Continue Reading…
Beste Jur,
Vorige week was ik in de schitterende Jahrhunderthalle in Bochum, een attractie op zich, voor een nieuwe productie van Alceste (1767) in de Ruhrtriennale. De barokopera van Gluck volgt de gemoedsbewegingen van een vrouw die besluit zich op te offeren voor haar echtgenoot. Een mooi en antiek gegeven, in dit geval gebaseerd op Euripides, maar die drie uur pakten helaas nogal larmoyant uit. Glucks muziek is boven twijfel verheven; het libretto is echter van dik hout; en de matige regie van Johan Simons bood geen soelaas.